We kijken terug op een geslaagd symposium. We bedanken alle deelnemers en de sprekers voor hun waardevolle bijdragen. Op deze pagina krijgt u aan de hand van het programma een terugblik, geschreven door Carla Snels.
LNV en de toekomst van de (ras)hond in Nederland; prioriteiten en dilemma’s
Medewerkers van het ministerie van LNV (Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit) over de toekomst van de (ras)hond in Nederland en de prioriteiten en dilemma’s die hierbij spelen.
Presentatie: De toekomst van de hond 
Marsha Reijgwart is coördinerend beleidsmedewerkster Welzijn Gezelschapsdieren van het ‘team hond” binnen het team Dierenwelzijn van het Ministerie van LNV.
Zij legt eerst uit hoe de organisatie van LNV in elkaar zit. Dus waar het team Hond in de organisatie is ingebed. Bij haar team werken 5 beleidsmedewerkers en wat stagiaires en studenten. Er is geen ander diersoort binnen het ministerie waarvoor een aparte groep medewerkers is aangewezen.
Er zijn 2 miljoen honden in Nederland en die zijn heel verschillend; de eigenaren zijn al even verschillend. Zij wil graag weten of de aanwezigen enig idee hebben hoe zij vanuit het Ministerie tot beleidsvoorstellen komen.
Met behulp van de Menti-meter heeft ze vragen voor de aanwezigen. Dat geeft altijd een leuk beeld van wat er leeft in de zaal. De reacties zijn zeer divers.
De visie van LNV voor de hond is: iedere hond moet fysiek en mentaal gezond zijn. De missie daarbij is: door verantwoord houderschap(dat is de eigenaar) moet een hond zich lichamelijk en qua gedrag goed voelen.
Ze houden zich ambtelijk met name bezig met het beantwoorden van kamervragen (veel vanuit de Partij v.d. Dieren). Er is 1 x per jaar een kamerdebat over de dierhouderij waarbij veel moties worden ingediend die om een ambtelijke actie vragen. Vaak moeten er dan onderzoeken worden gedaan. Dergelijke onderzoeken worden via een aanbesteding uitgezet. Zo spelen er onderwerpen zoals bijtincidenten en hoe om te gaan met in beslag genomen honden. Vanuit de zaal wordt gevraagd wie dergelijke onderzoeken vervolgens beoordelen? Kennelijk wordt dat gepubliceerd en kan iedereen daarop een reactie geven. Bij sommige onderwerpen zoeken zij actief zelf contact met stakeholders zoals Cynophilia
Sommige aangenomen moties van de 2e kamer zijn niet uitvoerbaar. Zo is de fokkerij van kortsnuit honden binnen Nederland verboden maar kan de import, op grond van Europese regelgeving, niet worden verboden. Er licht nu echter binnen Europa een voorstel voor uniformering van de welzijnsregels voor honden/katten. Daar wordt nu stevig onderhandeld en ze hopen op meer eenheid in regels.
Vanuit de zaal wordt breed kritisch gereageerd op de ‘ban’ op alle aan de staart gecoupeerde honden (zelfs om medische redenen) voor sporten/vertoning etc. Bij diverse jachthonden is dat echt problematisch. De oorzaak van deze algemene ‘ban’ is veroorzaakt omdat sommige dierenartsen wel erg gemakkelijk medische verklaringen lijken af te geven. Weer typisch zo’n situatie dat de goeden onder de kwaden te lijden hebben.
Er gaan ook zaken goed. Zo hebben ze met Marktplaats afspraken gemaakt zodat verkopers van pups te achterhalen zijn en is de registratie van fokkers en honden verbeterd.
Ambtelijk worden juridische regels opgesteld, worden er subsidies gegeven en gewerkt aan de communicatie van een en ander.
Via de Menti meter worden nog vragen gesteld zoals : Wat mis je in het beleid van de overheid? Wat doe je om je hond gelukkig te maken?
Er blijkt een brede behoefte te zijn aan trainingsvelden. Wil je verantwoorde eigenaren opleiden dan zal er breed ruimte moeten zijn voor trainingsvelden. Nu licht dat op het bordje van een gemeente. De suggestie is dus meegegeven om dit vanuit LNV te bespreken met de VNG(Vereniging Nederlandse Gemeenten).
Om aan de “behoefte” van de hond beter te kunnen voldoen wordt o.a. subsidie gegeven aan het ExpertiseCentrum Genetica Gezelschapsdieren, is de regel omtrent de fokkerij van honden met korte snuiten opgesteld, komt er een verbod op het tentoonstellen van honden waaraan bepaalde aangewezen ingrepen zijn gedaan. De besluitvorming over de lijst van die ingrepen moet nog plaatsvinden.
De zaal had na deze presentatie beslist een beter inzicht hoe en waaraan de medewerkers
zich binnen LNV bezighouden met onze ‘honden’.
Daarna gingen de deelnemers uiteen in drie groepen waar de volgende onderwerpen werden
besproken.
Deelsessie 1: Hoe houden we het fokken van honden nog leuk?
Zowel fokkers als rasverenigingen zetten zich vol passie in voor hun geliefde ras. Rasverenigingen richten zich wat vaker op de langere termijn en fokkers willen meestal gezonde en mooie rasvertegenwoordigers. Hoe krijgen we de neuzen dezelfde kant op? Zaak is immers om met een goede genetische diversiteit gebruik te maken van de nieuwe wetenschappelijke mogelijkheden. Dit alles zonder de fokkers het idee te geven dat ze gedwongen DNA-fokkers moeten worden. Fokkers moeten voldoende ruimte hebben om hun jarenlange kennis, ervaring en fingerspitzengefühl in te blijven zetten. Uiteindelijk willen we toch allemaal hetzelfde; de gezonde en gelukkige hond, nu en in de toekomst!
Presentatie: Hoe houden we het fokken leuk
Lineke Molenaar van de Nederlandse Vereniging Stabij-en Wetterhounen (NVSW) geeft een presentatie. Deze vereniging is al 10 jaar geleden begonnen met outcross bij de Wetterhoun. Dit is nodig om het ‘kleine’ ras te behouden. Het door haar afgegeven signaal is dat er nadrukkelijk gezocht moet worden naar draagvlak onder de fokkers om de toekomst van een ras te willen behouden. Neem daar de tijd voor en onderbouw het belang zeer goed. Betrek er daarom deskundigen bij.
Zij legt het proces uit dat de NVSW daarbij volgt en nog steeds evalueert. De outcross-dieren worden aan een strenge selectie onderworpen alvorens voor de fokkerij, met weer een Wetterhoun, te worden ingezet. Ze zien nu, na 10 jaar, dat meer fokkers bereid zijn om mee te werken. Ze zien nu een lichte verbetering in gezondheidsuitslagen voor HD en ED en stabielere karakters bij de outcross honden.
Uit de terugkoppeling blijkt dat er in deze deelsessie een flinke discussie is geweest over het draagvlak van fokkers bij outcrossen. De vereniging streeft daarbij naar het behoud van het ras op de lange termijn, terwijl een deel van de fokkers meer kijkt naar hun eigen kortere termijn belang.
Deelsessie 2: Boeien en binden van vrijwilligers
Verenigingen draaien op vrijwilligers. Dat geldt voor regionale verenigingen en voor rasverenigingen. Toch wordt het voor veel verenigingen steeds ingewikkelder om enthousiaste vrijwilligers aan zich te binden en met moderne middelen je leden te bereiken. We kunnen zo veel leren van elkaar en in deze sessie willen we verenigingen de mogelijkheid bieden om ervaringen uit te wisselen en van elkaar te leren. Twee verenigingen met een actief vrijwilligersbeleid voorzien de deelnemers van tips & tricks.
Presentatie: Vrijwilligers boeien en binden
Carmen Harder van de KC Kennemerland licht toe dat haar KC meer is dan een “Hondenschool” . Er wordt een breed pallet aan soorten activiteiten/cursussen met de hond aangeboden, maar ook lezingen, workshops en diverse evenementen en wedstrijden georganiseerd. Zoveel activiteiten vraagt om een groot aantal vrijwilligers. Er moeten instructeurs zijn, barmedewerkers, medewerkers terreinonderhoud/clubgebouw/veldvrijwilligers bij alle activiteiten. Daarnaast vrijwilligers voor de organisatie binnen de vereniging van alle activiteiten en een bestuur.
Hoe kom je aan al die vrijwilligers? Uiteraard gebruik maken van alle mogelijkheden die sociale media geeft, clubblad, nieuwsbrieven en door mensen persoonlijk te benaderen. Dat laatste blijkt in de praktijk het beste te werken.
Je moet je vrijwilligers vervolgens wel ‘koesteren”. Deze KC geeft ze o.a. kleding, onkostenvergoeding, gratis trainen met eigen hond, organiseert een vrijwilligersdag, verzorgt de opleiding voor de instructeurs etc. Uiteraard moet er begrip zijn dat vrijwilligers er ook mee stoppen. Zorg ervoor dat dit in
goede harmonie plaatsvindt met overdracht aan opvolger.
Er zijn ook commerciële hondenscholen, hoe ga je daar als KC mee om? Accepteer dat ze er zijn en laat het daarbij. Ze zijn vele malen duurder met een beperkter aanbod. Zoek je eigen kwaliteit als vereniging. Maar bovenal wees zuinig op je vrijwilligers, koester ze en los eventuele problemen goed op.
Ik begrijp uit de terugkoppeling dat er een discussie is geweest omdat een KC een hele andere typen vrijwilligers nodig heeft dan een rasvereniging. Maar centraal staat dat het persoonlijk benaderen van mensen het beste succes geeft en koester vervolgens deze vrijwilligers.
Deelsessie 3: Fairdog
In Fairdog werken de Universiteit Utrecht, de Koninklijke Maatschappij voor Diergeneeskunde en ‘Cynophilia’ samen aan een betrouwbaar aanbod van gezonde en sociale honden. Carel Canta, directeur van Fairdog, praatte deelnemers bij over de voortgang van Fairdog en vroeg hij deelnemers om hun input bij de verdere ontwikkeling.
Presentatie: Fairdog
De Stichting Fairdog is in september 2023 opgericht door de Universiteit Utrecht, KNMD en KNK Cynophilia. Fairdog moet inzicht geven welke combinaties van ouderdieren je wel of niet moet maken. Uiteraard blijft de fokker autonoom. Fairdog, en daarbinnen Fit2Breed, is bedoeld als een wetenschappelijk hulpmiddel voor de fokker om ‘gezonder’ te kunnen fokken. Er wordt gebruik gemaakt van zowel klinische informatie van een ras(op basis van info aangeleverd door dierenartspraktijken in Nederland) en de genetische variatie binnen een ras via een DNA test op genotype.
Fairdog/Fit2Breed is gestart met het Nederlandse Kooikerhondje omdat die rasvereniging de populatie wereldwijd geregistreerd en daardoor over heel veel data beschikt. Een tweede Nederlands ras stapt waarschijnlijk op korte termijn ook in.
Rasverenigingen moeten betrokken worden bij Fairdog omdat die moeten waarborgen dat er door bepaalde combinaties te maken een lange termijn toekomst voor een ras blijft.
Fairdog is er echter niet alleen voor stamboomhonden, ook niet-rashonden kunnen meedoen. De ouders moeten dan ook een DNA test ondergaan om ouderschap te bewijzen en ze moeten zijn onderzocht op diverse afwijkingen.
Op dit moment is Fit2Breed nog te duur voor kleine rasverenigingen. Er zal daarom gewerkt gaan worden aan één brede module waarin diverse rassen en stamboomloze honden worden opgenomen.
Het algemene doel is om honden te fokken met een langere en gezondere levensverwachting. Fairdog moet het loket worden waar een koper duurzaam (qua populatie behoud) gefokte honden kan vinden. Niet alleen rashonden, maar dus ook honden zonder stamboom.
Fairdog zal wellicht al in 2024 de eerste certificaten kunnen afgeven aan fokkers die er alles aan hebben gedaan om een gezonde hond te fokken.
Tijdens de vragen en discussie blijkt wel dat er bekendheid van het maken van combinaties op grond van DNA onderzoek nog weinig bekend is.
Plenaire afsluiting van het symposium
Conclusies van de deelsessies:
- Er moet een wisselwerking zijn tussen fokkersbelang en het populatiebelang waar de rasvereniging voor staat. Bij outcrossen moet er draagvlak bij fokkers zijn.
- Deelnemers waren leden rasvereniging en leden kynologenclubs. Blijkt dat er een groot verschil is in deze soorten clubs en daardoor ook in het type vrijwilliger dat nodig is. Algemeen is wel dat je mensen persoonlijk moet benaderen met de vraag om vrijwilliger te worden. Koester je vrijwilligers!!
- Centraal staat bij Fairdog dat de fokker verstandige keuzes moet maken voor de combinatie van ouderdieren qua gezondheid. Qua gedrag wordt dit wel wat moeilijker te organiseren. Deel de successen is wel een boodschap.